Beyin esnetilir mi?

Klinik Psikolog – Rana İrem Güler

“Birlikte ateşlenen nöronlar (sinir hücreleri) birlikte bağlanır’” sizce ne demektir ?

Donald O. Hebb tarafından keşfedilen bu kavram; zihinsel uyarıların beyinde gerçek, fiziksel değişmelere neden olduğunu gösterir. Beyninizde bir davranışı tekrar sergilemek için nöronları ateşlediğinizde o nöronlar davranışı kalıcı alışkanlık haline getirmek için bağlanacaktır.

Hebb buna ‘’Birlikte ateşlenen nöronlar birlikte bağlanır’’ der.

Nöronlar arası binlerce bağ vardır ve deneyimler yoluyla plastik gibi kolayca şekillenebilirler. Yeni bir dil öğrendiğinizi düşünelim veya spor yapmaya başladınız ya da yeni bir işe başladınız…

Hepsinde ilk günlerde acılı bir dönem yaşar ve deneyimsizliğinizi bir an önce kapatıp üzerinize düşeni yapmaya odaklanırsınız 1 sene sonra geriye dönüp ilk günleri hatırladığınızda çaylaklığınıza hayret edersiniz ama olmuştur işte pratik yaptıkça ustalaşmaya başlamışsınızdır. Çünkü, beyinde tekrarlı bir şekilde ateşlenen nöronlar bağlanmışlar ve beyniniz bir plastik gibi esneklik kazanmıştır. Buna beynin plastisite özelliği (nöroplastisite) denir. Nöroplastisite kavramına göre beyniniz plastiğe benzetilir.

Beyin değişebilen bir yapıda olduğu için bu terim tercih edilmiştir. Tabi ki beyninizin şekil değiştirmesinden bahsetmiyorum. Beyninizin fazlasıyla kullandığı kısımların daha büyük alan kapsamaya başlamasıyla ilgili bir durum bu. Beynin nöroplastisite özelliğini kullanmak yeni bir yeteneği pekiştirdikçe o beceriyi kolaylaştırmak için değişime uğraması demek. Bir araştırmada kemancıların somatosensöriyel (duyusal korteks/bölüm) sistemlerinde kullandıkları parmaklarıyla ilgili bölgenin daha büyümüş olduğu görülmüş.