İlişkisel Stres ve Mindfulness

Günümüz ilişkileri zaman zaman oldukça çatışmalı olabiliyor. Bunun pek çok nedeni var ancak en temel sorunlarından bazıları modern dünyanın artan stres düzeyi, karşı tarafı gerçekten dinleyememek ya da başka bir deyişle haklı çıkabilmek adına karşı tarafı dinlemek yerine kendi söyleyeceklerine odaklanmak olabilir. Peki, bu çatışmalar neden yaşanmakta ve üstesinden nasıl gelinebilir?

Bugün bireylerin yaşadığı stres düzeyi küçümsenemeycek kadar yüksek. İş bulma kaygısı, iş ortamında yaşanan psikolojik baskılar, sosyal medyanın bitmeyen kaydırma döngüsü ve sürekli yetişme hali zihni neredeyse hiç durmayan bir noktaya taşıyor. Bu stres yalnızca bireyin iç dünyasında kalmıyor ve ilişki içerisinde olduğu kişiye de taşınabiliyor. Zihin doluyken anda kalmak ve karşımızdakine alan açmak giderek zorlaşıyor.

Bazı durumlarda ise stres dışsal bir etkene bağlı olmaksızın ilişkinin kendisinden kaynaklanabiliyor. Partnerden ya da ilişkiden beklentilerin mevcut gerçeklikle uyuşmaması içsel bir gerilim döngüsünü tetikleyebiliyor ve ilişkide doyumsuzluğa sebebiyet veriyor. Bu noktada bireyler çoğu zaman farkında olmadan otomatik tepkilerle hareket ediyor.

Peki, çiftler için ilişkideki stres düzeyini azaltabilmak mümkün müdür? Mindfulness temelli farkındalığın ilişkisel süreçler üzerindeki etkisi özellikle duygusal düzenleme ve kişilerarası duyarlılık bağlamında ele alınabilir. Barnes ve arkadaşları (2007), mindfulness düzeyi yüksek bireylerin romantik ilişkilerde karşılaşılan stresörlere karşı daha az reaktif tepkiler verdiklerini ve daha yüksek düzeyde duygusal düzenleme sergilediklerini ortaya koymuştur.

Mindfulness, bireyin yaşadığı içsel deneyimi bastırmak ya da değiştirmek yerine fark etmesini ve kabul etmesini sağlar. Bu süreç, ilişkide karşı tarafın deneyiminin daha doğru biçimde algılanmasını ve kişilerarası iletişimin daha işlevsel bir şekilde sürdürülmesini mümkün kılabilir.

Sonuç olarak mindfulness ilişkilerde sihirli bir çözüm sunmamakla birlikte, bireyin hem kendisiyle hem de partneriyle daha bilinçli, dengeli ve şefkatli bir temas kurmasını destekleyen önemli bir psikolojik kaynak olarak değerlendirilebilir.

Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K., & Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness in romantic relationship satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital and Family Therapy, 33(4), 482–500.