Erteleme Davranışının Sebepleri ve Çözümleri

Psikolog

Betül Akgün

20 Mayıs 2025

Yapmanız gereken görev ve sorumlulukları sürekli erteliyor musunuz? Aslında birçok şey yapmak isterken kendinizi telefonun başında video kaydırırken mi buluyorsunuz?

Bu durumun olası bazı sebepleri:

📌 Yapmanız gereken işleri sürekli biriktirerek yapılması imkansız hale getiriyor olabilirsiniz. Yapmanız gereken işi bitirmeden diğer işleri düşünüp kendinize baskı yapıyor olabilirsiniz.

📌 Depresyonda olduğunuzda sadece yapacağınız iş zor olduğu için değil; ödülün çabaya değmeyeceğine inandığınız için de bir göreve başlamazsınız. O işi bitirdikten sonra yaşayacağınız olumlu deneyimi gözünüzde küçültürsünüz ve değersizleştirirsiniz. “Bunu yapmamın hiçbir anlamı yok”, “Bunu yaptıktan sonra ne değişecek ki?”, “Bu kadar uğraşacağım sonra ne elde edeceğim sanki?” diye düşünüyorsanız, işlerinizi yapmakta zorlanırsınız.

📌 Ertelemeleriniz arttıkça, tembel olduğunuz için kendinizi sürekli suçlar ve ayıplarsınız. Bu durum kendinize olan inancınızı daha fazla tüketir. Kendinizi “hiçbir işi beceremeyen” ya da “tembel” olarak etiketlerseniz bu sorun katlanır. Böylelikle kendinizden hiçbir şey beklememeye başlarsınız ve yapabildiğiniz işleri de yapmayı bırakırsınız.

Erteleme davranışından kurtulmak için terapi, bireyin bu davranışın altında yatan psikolojik nedenleri fark etmesine ve bunlarla başa çıkmasına yardımcı olur. Erteleme çoğu zaman tembellikten değil; kaygı, mükemmeliyetçilik, özgüven eksikliği ya da başarısızlık korkusu gibi derin duygusal süreçlerden kaynaklanır. Terapi sürecinde kişi, bu düşünce ve duygu kalıplarını tanımayı öğrenir; özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi yaklaşımlar sayesinde işlevsiz düşünceler daha sağlıklı olanlarla değiştirilir. Aynı zamanda, zaman yönetimi, hedefleri küçük adımlara bölme ve motivasyonu artırma gibi davranışsal stratejiler de geliştirilir. Terapi, sadece “daha disiplinli ol” mesajı vermekten öteye geçerek, kişinin erteleme eğilimini besleyen içsel engellerle yüzleşmesini ve bunları aşmasını sağlar. Bu sayede kişi, hem üretkenliğini artırır hem de kendine yönelik daha şefkatli ve yapıcı bir tutum geliştirir.