Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Uzman Klinik Psikolog

Oğuzhan Akçadağ

08 Eylül 2025

 Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB): Tanım, Belirtiler ve Tedavi Yöntemleri

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), bireylerin tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri hafifletmek için gerçekleştirdikleri davranışlar (kompulsiyonlar) ile karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. OKB, bireylerin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir ve tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilir.

Tanım

OKB, bireylerin akıllarını meşgul eden, istemedikleri ve rahatsız edici düşüncelerle (obsesyonlar) baş etme çabası içinde tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) sergilediği bir durumdur. Obsesyonlar genellikle korku, kaygı veya rahatsızlık hissi yaratırken, kompulsiyonlar bu duyguları hafifletmeye yönelik tekrarlayıcı hareketlerdir.

Belirtiler

OKB'nin belirtileri, obsesyonlar ve kompulsiyonlar olarak iki ana kategoride incelenebilir:

1. Obsesyon Belirtileri:

• Kirlenme veya enfeksiyon korkusu
• Kayıp veya zarar verme korkusu
• Ahlaki veya dini kaygılar
• İstenmeyen cinsel düşünceler
• Düzen ve simetri ihtiyacı

1. Kompulsiyon Belirtileri:

• Ellerini sürekli yıkamak, temizlemek
• Eşyaları belirli bir düzende yerleştirmek
• Sayma veya kontrol etme davranışları
• Tekrar tekrar kontrol etme (kapıların kilitli olup olmadığını kontrol etmek gibi)
• Belirli ritüeller gerçekleştirme

Nedenleri

OKB'nin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin etkileşimi olduğu düşünülmektedir. Aile öyküsü, bireyin OKB geliştirme riskini artırabilir. Ayrıca, beyinde serotonin düzeylerindeki dengesizliklerin de rol oynadığı düşünülmektedir.

Tedavi Yöntemleri

OKB tedavisi genellikle aşağıdaki yöntemleri içerir:

1. İlaç Tedavisi:

• Antidepresanlar (özellikle serotonin geri alım inhibitörleri)
• Anksiyete tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar

1. Psikoterapi:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): OKB tedavisinde en etkili terapi türüdür. BDT, bireylerin obsesyonları ve kompulsiyonları ile başa çıkmalarına yardımcı olur.
• Maruz kalma ve tepki önleme terapisi: Bireylerin kaygı veren durumlarla yüzleşmelerini ve kompulsif davranışları azaltmalarını sağlar.

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Düzenli egzersiz
• Sağlıklı beslenme
• Stres yönetimi teknikleri

Sonuç

Obsesif Kompulsif Bozukluk, bireylerin yaşam kalitesini etkileyen ciddi bir rahatsızlık olmasına rağmen, etkili tedavi yöntemleri ile yönetilebilir. Erken tanı ve müdahale, OKB'nin seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Eğer OKB belirtileri yaşıyorsanız, bir uzmana başvurmanız önemlidir. Uygun tedavi ile bireyler, günlük yaşamlarında daha iyi bir denge sağlayabilir ve kaygılarını yönetebilirler.