Çocukların Okula Alışma Süreci

Merhaba Sevgili Ebeveynler,

Okulların açılması ile birlikte kreş ve anaokulları da açılmaya başladı. Bu süreçte ebeveynlerin endişeleri elbette olacaktır. Bu yazımda çocukların okula alışma süreçleri, ağlama krizleri ve süreci hızlandırma adına neler yapılabileceğinden bahsedeceğim.

Öncelikle çocuklarımızın anasınıflarına gitme amacı, sosyal-duygusal gelişimi başta olmak üzere tüm gelişim alanlarını desteklemek, iletişim ve baş etme yöntemlerini öğretmek, alternatif üretme, duygularını öğrenme ve başa çıkabilme, problem çözme becerilerini geliştirme, çocuğumuzu okul ortamına hazırlamaktır.

Çocuklarımızın uyum sürecini etkileyen yegâne etmen ebeveyni ile kurdukları ilişkinin temeline dayanır. Çocuklarımızın bebeklik dönemlerinde ağlayarak belirttiği ihtiyaçların zamanında karşılanması, ilişkiye dayalı cee-e gibi oyunlar oynanması, talep ettiğinde kucağınıza alıp sevmeniz bebeğinizle aranızdaki güvenli bağı arttırdığı bilimsel olarak kanıtlamıştır. Bu sayede çocuğumuz çevresine karşı sevgi dolu, daha az kaygılı ve anaokulu sürecinde ise daha uyumlu, ayrılma sürecine karşı daha töleranslı olacaktır. Anasınıfları sınırlara ve kurallara dayanan çocuklarımızın her an her istediği gerçekleşmediği bir ortamdır. Ev ortamında çocuğun her istediği yapılıyor, olumlu – olumsuz her isteği hemen yerine getiriliyorsa okula adaptasyon sorunu elbette yaşayacaktır. Arkadaşlarıyla olan ilişkisinde öfkeli, paylaşıma girmeyen ya da içine kapanma gibi durumlar sergileyebilecektir. Ev ortamında da sınırların olması ve sınırlar içerisinde özgür olan çocukların adaptasyon süreçleri kolay olacaktır.

Okula başlayan bir çocuğun ebeveyninden sağlıklı, mutlu ve güvenli bir biçimde ayrı kalabilmesi için bu süreç aşama aşama planlanmalıdır. Öncesinde çocuğun ebeveyni ile okulu gezmesi, sınıfını ve sınıfındaki oyuncakları incelemesi, tuvaletin yerini görmesi, park-bahçe gibi oyun alanlarını keşfetmesi ve öğretmeni ile birebir tanışması alışma süresini hızlandırır. Ev içerisinde ise çok fazla heyecanlı ve eğlenceli aktiviteler yapılmaması ve daha durağan geçmesi okula uyum sürecini kolaylaştıracaktır. Okula varıldığında ise vedaların çocuğa sarılıp güven vererek kısa süreli olması önemlidir. Çocuğumuz ayrılık esnasında ağlıyor ise, hissettiği duyguyu anladığımızı belirterek ona bu duyguyu geri yansıtmalıyız. Örneğin: “Biliyorum ben olmadan okula gitmek seni kaygılandırıyor. Ama merak etme içeride çok eğleneceksin. Ve eğlenirken bu kaygın azalacak. Oyun saati bittiğinde beni burada bulabilirsin.” Bu cümle çocuğumuzun kaygısını azaltacaktır. Oryantasyon sürecinde okulda kalma süresini öğretmeniniz ile konuşarak kademeli olarak uzatabilirsiniz.

Güvenli, ailesiyle huzurlu ve alışık olduğu bir ortamdan, bütünüyle yabancı bir ortama geçiş erişkinler için bile zor iken, çocukları zorlaması beklenir bir durumdur. Çocukların anaokuluna girdiklerinde ebeveyninin bacaklarına sarılıp ağlaması, ebeveyninin kendisini bırakmasını istememesi anlaşılır ve doğal bir durumdur. Bu durumda ebeveynin bu sürece kendisini hazırlaması, nasıl davranması gerektiğini bilmesi çok önemlidir. Ebeveynin yüzü, üzgün ve endişeli olmamalı, mutlu ve heyecanlı görünmelidir. Çocuğa okul içinde yapacakları güzel aktivitelerden, öğretmeninin çocukları seven, eğlenceli biri olduğundan okulda çok eğleneceğinden bahsedilmelidir. Ebeveyn sabırlı, çocuğu destekleyici ve içeri girmesi konusunda tutarlı bir tutum sergilemelidir. Öğretmenler ilk haftalar için çocukların daha çabuk alışmasını sağlayacak bol oyun ve eğlenceli aktivitelerden oluşan oryantasyon programı hazırlayacaklardır.

Okul ile ilgili çocuğumuza kurmamamız gereken bazı cümleleri sıralayacağım.

“Aa! Gel bak bu oyuncakla nasıl oynanıyormuş?” gibi cümleler kurup çocuğu sınıfta bırakıp kaçmamalısınız. Size ve okula olan güveni sarsılabilir.

“Artık büyüdün. Senin de derslerin olacak!” gibi çocuğa soyut gelen kelimelerle korkutmamalıyız.

“Böyle ağlarsan dayanamam. Tamam, bugün okula gitme.” cümlesi ile tutarsız bir tutum sergilememeliyiz. Kararlı ve tutarlı olmamız okula adaptesini kolaylaştıracaktır.

“Aa diğer çocuklar hiç ağlamıyor sen bebek misin?” gibi kıyaslamaya gitmeyin. Duygularını anlamaya çalışın.

“Öğretmenin sana nasıl davranıyor, sana bir şey sordu mu?” gibi öğretmeni irdeleyecek sorular sorulmamalıdır. Öğretmenine olan güvenini sarsabilir.

“Arkadaşların sana nasıl davranıyor? Zarar veren olursa bana söyle.” Gibi bir cümle kurmak doğru olmaz. Bir çocuk tarafından rahatsız edildiğini düşünüyorsanız; “Günün nasıl geçti? , Bugün her şey yolunda mı?” gibi sorularla yaklaşabilirsiniz. Olumsuzluk durumunda yardımı sizden değil öğretmeninden talep etmesini isteyebilirsiniz.

Tüm bu süreçte biz uzmanların yanınızda olduğunu unutmayınız, daha fazla bilgi ve destek için biz uzmanlara advicemy.com sitesinden ulaşabilirsiniz.

ÇOCUK GELİŞİMCİ

DİDEM NALCIOĞLU