Sınır Koymak Kendini Korumayı Öğrenmek

Klinik Psikolog (Çocuk, Ergen ve Yetişkin Terapisti)

Fatma Aslan

05 Temmuz 2025

Hayatımız boyunca birçok rol üstleniriz; birinin evladı, birinin arkadaşı, iş yerinde bir çalışan, ailede bir sorumluluk sahibi oluruz. Bazen o kadar çok yere yetişmeye çalışırız ki kendimizi ne zaman ikinci plana attığımızı fark edemeyiz. İşte tam da burada devreye sınır koyma becerisi girer.

Sınır koymak, hayatı daha huzurlu, ilişkileri daha sağlıklı ve kendini daha güçlü yaşamanın temelidir. Fakat çoğumuz sınır koymakta zorlanırız. Çoğu zaman sınır koymayı "bencillik" veya "kaba olmak" ile karıştırırız. Oysa sınır koymak, kendini koruma ve özsaygıyı güçlendirme yoludur.

Sınır Koymak Nedir?

Sınır koymak, hangi davranışların bize iyi geldiğini, hangilerinin bizi yıprattığını bilmek ve bu doğrultuda mesafe çizebilmektir. Sınırlarımız; fiziksel, duygusal, zihinsel ya da zamanla ilgili olabilir.

• Birinin sürekli mesai dışında sizi aramasına hayır demek bir sınırdır.
• Zorlandığınızda “Yardım istiyorum.” diyebilmek bir sınırdır.
• Kendi dinlenme zamanınıza saygı göstermek bir sınırdır.

Neden Sınır Koymakta Zorlanıyoruz?

Çünkü çoğumuz şu korkuları taşırız:

• Sevilmeme korkusu: “Hayır dersem beni artık sevmezler.”
• Terk edilme korkusu: “Onları kırarsam yalnız kalırım.”
• Suçluluk hissi: “Ben kötü biriyim, bencilim.”
• Öğrenilmemiş beceriler: Çocuklukta sınır koyma hiç öğretilmemiştir, hatta bastırılmıştır.

Birçok kişi, başkalarının onayını alabilmek için kendi sınırlarını ihlal eder. Bu da zamanla içsel çatışmalara, öfke patlamalarına ve tükenmişliğe yol açar.

Sınır Koymanın Faydaları

✔️ Kendini daha değerli hissetmeye başlarsın.

✔️ İnsanlar sana daha çok saygı duyar.

✔️ Yorgunluk ve tükenmişlik hissin azalır.

✔️ Daha sağlıklı ve gerçek ilişkiler kurarsın.

✔️ Kendi hayatının sorumluluğunu almaya başlarsın.

Sınır Koymayı Öğrenmek İçin 5 Adım

1. Kendini Tanı: Nerede Rahatsız Oluyorsun?

Bir sınır koymak için önce kendi ihtiyaçlarını fark etmelisin. Sana iyi gelmeyen durumları fark et:

• Zaman sınırı mı ihlal ediliyor?
• Duygusal yük sana mı bırakılıyor?
• Fiziksel alanın mı saygısızca kullanılıyor?

2. Küçük Sınırlarla Başla

Bir anda herkese sınır çizmek zorunda değilsin. Önce sana en az tehditkâr gelen kişilerden başla. Örneğin:

"Bu konuda hemen cevap veremem, biraz düşüneceğim."

"Şu anda kendimi iyi hissetmiyorum, konuşmayı biraz erteleyebilir miyiz?"

3. Suçlulukla Baş Etmeyi Öğren

Suçluluk hissi gelecek, çünkü beynin eski alışkanlığa devam etmek isteyecek. Ama şunu hatırla:

“Başkalarını memnun etmek zorunda değilim.”

Kendini suçlu hissettiğinde şu cümleyi içinden tekrar et:

"Kendimi önemsemem, kötü biri olduğum anlamına gelmez."

4. Net ve Kararlı Ol

Sınır koyarken lafı dolandırmak, sınırı zayıflatır.

Net ve saygılı bir şekilde söyle:

"Bu bana uygun değil."

"Benim için bu kadarı yeterli."

Açıklama yapmak ya da kendini ispat etmeye çalışmak zorunda değilsin.

5. Uygulama ve Sabır

Sınır koymak hemen mükemmel yapılacak bir şey değil. Hata yapabilirsin, esneyebilirsin, tekrar başa dönebilirsin. Önemli olan pes etmemek. Her denemen bir güçlenme sürecidir.

En Sık Görülen Yanılgılar

🟥 "Ben sınır koyarsam yalnız kalırım."

Gerçekten seni seven kişiler senin sınırlarına saygı gösterir.

🟥 "Sınır koyarsam bencil olurum."

Bencil olmak, başkalarının haklarını yok saymaktır. Sınır koymak ise hem kendi hem başkalarının hakkına saygı göstermektir.

🟥 "Hayır dersem kalp kırarım."

Hayır demek, nazik ve saygılı bir dille söylendiğinde kalp kırmaz. Kırılan kişi, senin sınırına saygı duymuyorsa zaten ilişki sağlıksızdır.

Kendini Önceliklendirmeyi Öğren

Hayat, sürekli başkalarını mutlu etmeye çalıştığımız bir yarış değil. Sen de değerlisin. Sen de öncelik olmalısın.

Başkalarına verebileceğin en büyük iyilik: kendini tükenmeden sevmek ve korumak.

Eğer sınır koymakta zorlanıyorsan, bu konuda profesyonel destek alabilirsin.

Beraber çalışarak sana iyi gelecek sınırları keşfedebilir ve daha sağlıklı bir yaşam inşa edebiliriz.